TEKNİK BİLGİLER

BORU AĞIRLIK HESAPLAMA

Boru ağırlık hesaplama için gerekli olan ölçü ebatları; borunun dış çapı, borunun uzunluğu, et kalınlığıdır. Aynı zamanda malzemenin özgül yoğunluğunun da bilinmesi gerekir. Bu ölçüler genel olarak mm cinsinden hesaplanır. Boru ağırlık hesaplamaları yapılarak boru ağırlık tabloları oluşturulur. 

Boruların ağırlık hesabı kesit ve yoğunluklarından yola çıkarak yapılmaktadır. Fakat bu uzun hesap yöntemi yerine ilgili sadeleştirmelerin yapıldığı aşağıdaki formül ile borunun 1 metresinin ağırlığını hesaplayabilirsiniz. 

A: Borunun metre ağırlığı

D: Dış çap

e: Et kalınlığı              A = (D-e) *e*0,02464

Burada unutulmaması gereken unsur bu hesabın teorik ağırlığı vereceğidir. Bilindiği gibi sıcak hadde borular için uluslararası normlar et kalınlığında (+/-) %9 -17,5 arasında değişen toleranslara müsaade etmektedir. Bu sınırlar dahilinde et kalınlığı değişim gösteren bir borunun gerçek kilosu da doğru orantılı olarak sapacaktır. 

Boru Ağırlık Hesaplama Formülü Nedir?

D : dış çap (mm)

t : et kalınlığı (mm)

l : uzunluk (m)

d : Yoğunluk gr / cm3

Formül : (D-t)×t×l×d×π

Çelik borunun ağırlık hesabı formülü; Çeliğin yoğunluğu: 7,85 gr / cm3 π : 3,14

Borunun metre ağırlığı = (D - t) x t x 0,02464

bahadirmetal.com Boru Ağırlık Hesaplama Ne İşe Yarar?

Sipariş vermeden önce alacağınız malzemenin ebat ölçülerini boru ağırlık hesaplama aracına girerek ağırlık hesaplamayı kolaylıkla yapabilirsiniz. Dikişsiz çelik çekme borularından St 37 (E235), St 42 (E275), St 52 (E355) gibi kalitelerdeki ve diğer boru çeşitlerinin boru ağırlık (kg) hesabını yapabilirsiniz. Çelik boru hesaplama, boru profil ağırlığı için bilmemiz sevkiyat/nakliyat aşamasında önemli avantajlar sağlar. Boru ağırlık hesabı aracın ne kadar yük alabileceğini ve ne kadar yük kaldırabileceği konusunda fayda sağlamaktadır.

Bahadır Metal Ürünleri Kullanım Alanları

Petrol ve Gaz Altı Borular , enerji sektöründe, akaryakıt istasyonlarında, petrol rafinerilerinde, bina içi doğal gaz tesisatlarında, doğal gaz çevrim santrallerinde ve benzeri birçok hatta kullanılmaktadır. Genel olarak ASME, API ve ASTM standartlarında veya API 5B standartlarına uygun (Grade A, Grade B) dikişsiz çelik hat boruları tercih edilir. Bu borular toprak üstünde, toprak altında korumalı veya korumasız olarak kullanılmakta olup uzun ömürlü ve güvenilirlik açısından oldukça iyidir.

Eşanjör Borular , iki farklı akışkanın birbirine karışmadan birbirlerine ısı transferi sağlamak amacı ile kullanılan sıcak çekme dikişsiz borulardır. Yoğun olarak enerji santrallerinde ve petrokimya sektöründe kullanılır. A210, A192, A179 kalite standartlarında tercih edilir.

Kazan Borular , biokütle yakma sistemleri, basınç kapları ve her türlü pişirme fırınları gibi alanlarda kullanılmaktadır. Isı aktarımını yüksek hissetmek için ince et kalınlığı tercih edilmektedir. Bu nedenle yüksek risk oluşturan kazan borularında güvenirliliğin sağlanması içi malzeme seçimi oldukça önemlidir. Genel olarak alaşımlı ve alaşımsız çelik olup Avrupa normu EN10216-2 standartlarında tercih edilirler.

Koruma (Casing) Borular , yer altı suları, buhar, sıcak su, doğal gaz, petrol ve katı malzemelerin (tuz vb.) yeryüzüne çıkarılması için açılan sondaj kuyularında kullanılan borulardır. Kalite olarak API standartlarındaki çelik malzemeler tercih edilir. Casing borularında et kalınlığı, boru çapları, çelik malzeme ve diş tipi casing dizilimine ve kuyu derinliğine bağlı olarak değişmektedir. API kalite standartlarına göre casing boru çapları 4 ½” (114,3 mm) ile 20” (508 mm) arasında tercih edilmekte olup yine bu kalite standartına göre STC (Kısa Diş Casing), LTC(Uzun Diş Casing) ve BTC (Buttress Diş Casing) üç tip diş kullanılır.

Mekanik Borular , genel makine imalatında, otomotiv sanayinde, savunma sanayine, hidrolik sistemlerde, vagon imalat sanayinde ve zirai aletler sanayisi gibi birçok alanda tercih edilmekte olup kalite standardı olarak St-52, DIN 1629 ve özel kullanım alanları için 24Mn4 kullanılmaktadır.

BASINÇ HESABI

Boruların basınç hesabına etkiyen birçok faktör söz konusudur. Bunlardan bazıları çap, et kalınlığı, malzeme kalitesi, sıcaklık, üretim prosesinin etkileri, dinamik ve statik yüklenmeler, akışkanın türü vs. şeklinde sıralanabilir. Tüm bu etkenler nedeniyle doğru bir basınç hesabı yapabilmek teorik de olsa çok kolay değildir. 

Burada belli emniyet katsayıları kullanılacağı öngörüsü ile özellikle çalışma sıcaklığından bağımsız olarak normal şartlar altında borunun basınç hesabını inceleyeceğiz. 

P: Hidrostatik test basıncı (Bar)

k: Akma gerilmesinin yüzde katsayısı

s: Minimum akma gerilmesi (MPa)                         P= 20 x s x k x t / D

D: Dış çap (mm)

t: Et kalınlığı (mm)

k’nın belirlenmesi;

DIN 2448’e göre üretilen borularda  

        k= 0,70 olarak alınabilir.

API 5L için ise    

GrA ve GrB kalitelerinde    

        k=0,60 

X42 - X80 kalitelerinde    

    k=0,60 (Dış Çap < 5 9/16 inç)
    k= 0,75 (6 5/8 < Dış     
    k= 0,85 (10 ¾ < Dış Çap < 18 inç)
    k= 0,90 (Dış Çap > 20 inç)

s’nin belirlenmesi;

Akma gerilmesi değeri olan s’nin tespitinde sık karşılaşılan bazı kaliteler için aşağıdaki değerleri kullanınız.

St 37    için,    235 MPa
St 44     için,    275 MPa
St 52    için,     355 Mpa
Gr B     için,     240 Mpa